İbn-i Tufeyl-Hay bin Yakzan

Ibn Tufail (c. 1105, Guadix, Andalusia – 1185) (full Arabic name: أبو بكر محمد بن عبد الملك بن محمد بن طفيل القيسي الأندلسي Abu Bakr Muhammad ibn Abd al-Malik ibn Muhammad ibn Tufail al-Qaisi al-Andalusi; Latinized form: Abubacer Aben Tofail; Anglicized form: Abubekar or Abu Jaafar Ebn Tophail) was an Andalusian Muslim polymath:^[1] an Arabic writer, novelist, Islamic philosopher, Islamic theologian, physician, vizier, and court official.(http://en.wikipedia.org/wiki/Ibn_Tufail)

Endülüslü hekim, hukukçu ve filozof. Tam adı Ebu Bekir Muhammed bin Abdal Malik bin Muhammed bin Tufail el Kaisi el-Endülüsi. Latin dünyasında Abentofail olarak da bilinir. Tanınmış İslam filozoflarındandır.(http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0bn_Tufeyl)

Hay bin Yakzan üçüncü tekil sahış ile başlayan ve biten bir kitap. Hay'ın ağzından tek kelime duymayız.

bu kitap ile Robinson Crusoe arasında çok sayıda paralellik olduğu söyleniyor.

Defoe'nin Robinson Crusoe'sunun liberalizmin temel esaslarını da içerdiği konusunda özellikle üretim, kapalı ortamda üretim vb konularda Marx'ın görüşleri bulunmaktadır. Bunun için Anikin'in ilgili kitabına bakılabilir.

Beğendiğim linkler;

http://en.domotica.net/Ibn%20Tufail#

http://www.gutenberg.org/ebooks/16831 :The Improvement of Human Reason by Ibn Tufail , Hay bin yakzan kitabını buradan indirebilirsiniz.

http://english.illinoisstate.edu/digitaldefoe/archive/spring09/encounters/akman.shtml :The Turk's Encounter with Defoe1 :Robinson Crusoe ve İbn-i tufail 'in Hay bin Yakzan'ı arasında bir bağ bulunduğu konusunda görüşlerini yazmıştır.

SHAKESPEARE-Venedik Taciri

The Merchant of Venice is a tragic comedy by William Shakespeare, believed to have been written between 1596 and 1598.(http://en.wikipedia.org/wiki/The_Merchant_of_Venice)

Karakterler

• Venedik Dükü
• Fas prensi, Aragon Prensi – Portia'nın talipleri
• Antonio – Venedikli bir tacir
• Bassanio – Arkadaşı, Portia'ya aşık
• Portia – Zengin bir mirascı kadin
• Nerissa – Yakın hizmetkarı
• Gratiano, Solanio, Salerio – Antonio ve Bassanio'nun arkadaşları
• Lorenzo – Jessika'ya aşık
• Shylock – Zengin bir Yahudi
• Tubal – Bir Yahudi, arkadaşı
• Jessika – Shylock'un kızı, Lorenzo'ya aşık
• Lancelot Gobbo – Shylock'un soytarı uşağı
• Yaşlı Gobbo – Lancelot'un babası
• Leonardo – Bassanio'nun uşağı
• Balthazar, Stephano – Portia'nin uşakları
• Venedikli Magnifikolar, Adalet Mahkemesi görevlileri, Gardiyan, Portia'nin uşakları ve diger hizmetkarlar.

Oyunun özeti wikipedia'da bulunabilir. Benim burada yapmak istediğim ise daha ziyade kitap içinde geçen tarihsel olaylara yaklaşmaktır.

Kitabı okurken aldığım notları paylaşmak olacaktır. Aşağıdaki konularda bazı sorularım oldu ancak daha sonra fırsat bulabilirsem bu noktalara değinmek istiyorum.

1-Edebiyat anlayışı nasıldır ?
2-Politik durum nasıldır ?
3-Dönemin sanat ortamı nasıldır?
4-Dönemin bilim ortamı nasıldır?
5-Shakespeare'in bu eserini yazarken esinlendiği eserler var mıdır?
6-Hristiyanlığın durumu nasıldır?
7-17.yy dönemi içinde yahudiliğe bakış nasıldır ?

BALZAC-KİBAR FAHİŞELER

KİBAR FAHİŞELER-(1972) Splendeurs et misères des courtisanes (1847)

Honoré de Balzac's Splendeurs et misères des courtisanes, ingilizceye "The Splendors and Miseries of Courtesans" yada "The Harlot High and Low" olarak çevrilmiş ve 1838-1847 arasında dört bölüm halinde yayınlanmıştır.

Ana Karakterler;

• Esther Van Gobseck, eski fahişe ve lucien'in sevgilisi, Baron nucingen'i ayartmak için görevlendirilmiş.Nucingen ile para karşılığı birlikte olduğu için kendisini zehirleyerek öldürmüştür.
• Lucien de Rubempré, Carlos Herrera(Vautrin) tarafından korunan tutkulu bir adam, Clotilde de Grandlieu ile evlenmeye çalışarak üncan kazanmaya çalışmaktadır. Hapihanede kendini öldürür.
• Vautrin,  Hapihaneden kaçmış ve kendisini İspanyol Carlos Herrera olarak tanıtmıştır. Gerçek adı Jacques Collin'dir. Nickname'i Trompe-la-Mort(Dokuz canlı-Ölüm atlatan vb). Lucien'e yardım ederek yükselmesini sağlamaya çalışmaktadır.
• Baron de Nucingen, Goriot baba'nın kızıyla evlidir. 60'larında bir adam olarak Esther'e tutulmuştur. Carlos Herrera'nın Para tırıtklamak için kullandığı bir adamdır.
• Jacqueline Collin, Carlos Herrera'nın halasıdır. Takma adı Asie'dir.
• Clotilde de Grandlieu, Lucien'in hedefindeki kız. Lucien'in sosyetede yükselmek için kullandığı bir kızdır.
• Comtesse de Sérizy and Duchesse de Maufrigneuse; Lucien'in eski sevgilileri.
• Camusot de Marville, Comte de Granville; Yargıç ve savcı.
• Peyrade, Contenson, Corentin, Bibi-Lupin; Casus, police vb.

Goriot baba'yı okuduktan sonra okunması gereken bir roman. Birinin eksikliği ötekisi üzerinde anlaşılmama problemler getirmeyecek ancak alacağınız tad eksik kalacaktır.İnsanlık Komedisi romanlarından diğer bir tanesi. Vadideki Zambak eseri burada pek az anılmaktadır.

Bu romanı okurken insan Shakespeare'i düşünmeden edemiyor. Bir trajedi yaşanıyor diyebilirsiniz. Ancak trajedi bittikten sonra bile roman devam ediyor. İşte bu shakespeare'i tamamlıyor. Balzac tiyatro kariyerini pek ilerletemese de romanında bunları vermekte gayet usta olduğunu bize gösteriyor.
Tolstoy'un Diriliş eseri bitmemiş bir romandır. Onda da insan kensidini eksik hissediyor.Devamı için seneryolar üretiyorsunuz.
Balzac İnsanlık Komedisinde bize ilerisini düşünmek için fırsat vermiyor. Peşisıra gelen eserlerle Fransanın 1815-1848 arası restorasyon,Temmuz Monarşisi-Devrimi(1830)  ve ikinci cumhuriyet arasındaki dönemi ve sosyeteyi tasvir ediyor. Ancak Balzac kişilik çözümlemelerinde çok fazla derine girmiyor.Daha yüzeysel kalıyor.Bunu derken bir Vautrin'in kişiliğini bilmiyoruz demek istemiyorum. Ne kadar sinsi bir adam olduğunu, ne yapmak istediğini, tutkularının derinliğini vb. hepsini bilebiliyoruz. Ancak psikolojisinin derinliğini bilebiliyor muyuz? Sevincinde sevinç, üzüntüsünde üzüntü duyabiliyor muyuz? Duygusal açıdan daha yüzeysel, tam olarak sahnenin içinde olamıyor insan. Demek ki bunun için Dostoyevskiyi beklemek gerekecek.!

Kısa bir not:
Temmuz Monarşisi Fransa'da 1830 yılında meydana gelen Temmuz Devrimi sonucu X. Charles'in devrilerek Louis-Philippe'in tahta çıkmasıyla başlayan döneme verilen isimdir. Burbonların bir kolu olan Orléans ailesinden gelen Louis-Philippe liberal tutumu nedeniyle burjuva kral olarak adlandırılıyordu. İktidarı mali sermaye ve büyük burjuvazi tarafından destekleniyordu. Birçok cumhuriyetçi ayaklanma ve işçi ayaklanmalarıyla karşı karşıya kalan Temmuz Monarşisi İkinci Fransız Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1848 Devrimleri ile sona erdi.
Alıntı:http://tr.wikipedia.org/wiki/Temmuz_Monar%C5%9Fisi

Kitabın başlarından bir sahne:

Vautrin finds Esther van Gobseck, illustration by Gaston Bussière

http://en.wikipedia.org/wiki/File:BalzacSplendorsMiseries02.jpg


http://tr.wikipedia.org/wiki/Balzac
http://en.wikipedia.org/wiki/Splendeurs_et_mis%C3%A8res_des_courtisanes

SHAKESPEARE-Romeo ve Juliet

Romeo and Juliet is a tragedy written early in the career of playwright William Shakespeare about two young "star-cross'd lovers"^[1] whose deaths ultimately unite their feuding families. It was among Shakespeare's most popular archetypal stories of young, teenage lovers.(http://en.wikipedia.org/wiki/Romeo_and_Juliet)

Romeo ve Juliet birbirine kan davası olan iki ailenin çocuklarıdır. Asla kabul edilemeyecek bir şey yapmışlar ve birbirlerine aşık olmuşlardır. Bu oyun Shakespeare'in yazdığı en büyük trajedilerden biridir ve sonunda Juliet istemediği başka bir adamdan kurtulabilmek için etkisi bir süre sonra geçen bir zehir içer. Romeo ise Juliet uyanmadan önce onu görüp ölü sandığından o da gerçek zehiri içer ve ölür. Bundan bir süre sonra uyanan Juliet ise Romeo'nun öldüğünü görünce dayanamaz ve Romeo'nun hançerini kendisine saplar.(http://tr.wikipedia.org/wiki/Shakespeare#Romeo_ve_Juliet)

Daha fazla açıklama yapmaya gerek yok sanırım, yukarıdaki linklerden bilgi alınabilir :(